اختلال نقص توجه – بیش فعالی

اختلال نقص توجه – بیش فعالی (Attention deficit – hyperactivity) از شایعترین اختلال های رفتاری رشدی است که در کودکان تشخیص داده می شود. این کودکان بیش از اندازه فعال اند و در تمرکز کردن مشکل دارند. آنها نمی توانند آرام بنشینند / دقت کنند و به جزئیات توجه کنند.

این اختلال به عملکرد خانوادگی  اجتماعی و تحصیلی کودک آسیب می رساند

 

ابعاد و انواع اختلال ADHD

 [ویرایش]

---

این اختلال ADHD در سه بعد حرکتی / شناختی و تکانشی است . که بعد حرکتی ( بیش فعالی) بعد شناختی( نقص توجه) و بعد تکانشی ( تکانشگری ) را شامل می شود. 

که در این میان نوع نقص توجه ( کم فعالی – تثبیت توجه – حواس پرتی – بازداری زدایی) را شامل می شود.
تعریف لغات:
بیش فعالی : حرکت و جنب و جوش بیش از حد – خواب نا آرام
تکانشگری : عمل و تصمیم سریع بدون فکر کردن – تحمل پایین در ناکامی ها – واکنش ناگهانی به یک محرک (گاهی غیر قابل کنترل)
نقص توجه: آوردن محرک های اضافی محیط به کانون توجه و نه محرک اصلی – بی علاقگی به فعالیت های فکری طولانی . (توجه : آوردن محرک مربوط به داخل کانون تمرکز)
کم فعالی : کناره گیری از محیط
تثبیت توجه : توجه افراطی به یک محرک خاص و قسمت های خاص آن که به تکلیف مربوط نیست. اصطلاحا جا ماندگی در محرک
حواس پرتی : توجه به محرک های نامناسب و نامربوط در محیط – شروع یک کار قبل از اتمام کار قبلی
بازداری زدایی: تمایل پاسخ سریع و ناگهانی به محرک های محیط

 

علائم بیش فعالی در سنین مختلف

 [ویرایش]

---

نوزادی:

گریه های پی در پی – اختلال زیاد در خواب – مشکل تغذیه – اشتهای نامنظم – مشکل با مزه ها – گریه هنگام بلع – به سختی آرام می شود – به سختی سرگرم می شود که این باعث کلافگی مادران کم صبر است که بازی را قطع می کنند و باعث افزایش اختلال در کودک خود می شوند.

پیش دبستانی:

مشکلات فیزیولوزیکی ( معده و عروق) از شش ماه تا یک سال – بی قراری در حرکت – نافرمانی – کنجکاوی سیری ناپذیر –بازی مخرب – تاخیر در رشد زبان و حرکت – بد خلقی – مشکل در تکمیل تکالیف (دستشویی رفتن) – خواب کم و نا آرام – بالا پایین پریدن زیاد حتی هنگام تماشای تلویزیون

کودکی و نوجوانی :

بی قراری ذهنی (به جای بی قراری بدنی ) – مشکلات انضباطی – خشم و نوسان سریع خلق – تعارض با خانواده و مسئولان مدرسه – تغییر رشته – روابط کم با دوستان و در نتیجه عزت نفس پایین و نا امیدی – عقب افتادگی تحصیلی

بزرگسالی :

نافرمانی  در محل کار – تغییر مداوم شغل – ضعف در برنامه ریزی برای آینده – کارهای ناتمام – درک نادرست از زمان – حافظه ضعیف و فراموشکاری – اعمال ضد اجتماعی و شکستن قانون – رانندگی بد با سرعت بالا در حالات شدیدتر به خاطر طاقت کم : شخصیت های ضد اجتماعی و تبه کار

 

علل ایجاد اختلال بیش فعالی

 [ویرایش]

---

1-تغییرات شیمیایی در مغز این کودکان

2- مصرف سیگار در دوره بارداری

3-مصرف کاکائو در ماههای آخر دوران بارداری

4- تولد پیش از موعود

5- آسیب های مغزی حین تولد

6- علل زیست شناختی و وراثتی

 

مشکلات کودکان بیش فعال

 [ویرایش]

---

مشکلات کودکان بیش فعال به 4 دسته تقسم می شود:

مشکلات خلقی: بدخلقی – نافرمانی – ستیزه جویی – پرخاشگری – بی صبری – نا امیدی – عدم به تاخیر انداختن ارضای نیاز – افسردگی و انزوا (در دختران شایع تر ) مشکلات تحصیلی : بی نظمی – نداشتن فرصت کافی برای یادگیری مطالب به دلیل نقص توجه و حواس پرتی – بی علاقگی  به تکالیف طولانی که نیاز به تفکر و تمرکز زیاد دارد و در نتیجه مشکل در نوشتن و حساب و حفظیات و امتحانات و نهایتا عدم پیشرفت تحصیلی مشکلات روابطی : نافرمانی از والدین و معلمان باعث تیره شدن رابطه کودک با آنان می شود. ریاست طلبی و عدم رعایت نوبت و بی مسئولیتی و مزاحمت برای دیگران از طریق قطع حرف و کار آنان باعث تیره شدن رابطه با همسالان نیز می شود که گاهی به انزوا و تنبیه و تحقیر و بی انگیزگی کودک منجر می شود. مشکلات حرکتی : تحرک بیش از حد و گاهی تیک حرکتی

 

رابطه تیزهوشی و ADHD

 [ویرایش]

---

در(دی اس ام 4) برای کودکان بیش فعال 14 ویزگی وجود دارد که تقریبا تمام این ویزگی ها ممکن است در کودکان تیز هوش هم باشد. البته این به این معنا نیست که حتما تمام کودکان بیش فعال تیزهوشند. اما احتمالا بین بیش فعالی و تیزهوشی همبستگی بالا و مثبت وجود دارد.آنچه مهم است این است که والدین و معلمان چگونه کودک تیزهوش را از کودک بیش فعال تشخیص دهند. تفاوت ها بین این دو گروه بسیار مهم و حساس است که در ادامه به آن اشاره می شود.

تیزهوش توجه کم- بی حوصلگی- خیال پردازی در مواقع خاص قوانین و آداب و رسوم را به چالش می کشند  به دلیل فعالیت بالا به خواب کمتری نیاز دارند تحمل بسیار پایین درکارهایی که به نظرشان بی ربط است به دلیل شوروحرارت گاهی بابزرگترهادرگیر میشوند

بیش فعال توجه ناپایدار تقریبا در همه موقعیتها به راحتی زیر بار قوانین و آداب و رسوم نمی روند به دلیل فعالیت بالا و نا آرامی کم خوابند تحمل پایین در کارهایی که نتایج فوری ندارند گاهی به دلیل بی حوصلگی از دستورات پیروی نمیکنند

 

ملاک های نقص توجه

 [ویرایش]

---

1-اغلب به جزئیات توجه دقیق ندارند و یا در تکالیف و فعالیت ها از روی بی دقتی اشتباه می کنند.

2-اغلب در توجه بر بازی و تکلیف مشکل دارند.

3-اغلب وقتی که مستقیم مورد خطاب قرار می گیرند به نظر می رسد نمی شنوند.

4-اغلب به دلیل ناتوانی در فهم دستور از آن پیروی نمی کنند و تکالیف را تمام نمی کنند.

5-اغلب در سازماندهی فعالیت ها مشکل دارند.

6-اغلب اشیای ضروری برای بازی یا تکالیف را گم می کنند.( مداد و اسباب بازی و...)

7-اغلب بر اثر محرک های نامربوط به آسانی دچار حواس پرتی می شوند.

8- اغلب در فعالیت های روزانه فراموش کارند.

9-اغلب نسبت به تکالیفی که تلاش ذهنی مدوام بخواهد بی میلی دارند و از آن اجتناب می کنند.

 

ملاک های بیش فعالی – تکانش گری

 [ویرایش]

---

بیش فعالی:

1-اغلب دست ها و پاها بی قرار است و در حال نشسته هم تکان می خورند.

2-اغلب در موقعیت هایی که باید یک جا بنشینند جای خود را ترک می کنند(در کلاس درس)

3-اغلب به حد افراط حرف میزنند.

4-اغلب آنقدر در جنب و جوش اند که گویا به وسیله موتوری رانده می شوند.

5-اغلب برای مشارکت در فعالیت های آرام و بی صدا مشکل دارند.

6- اغلب در موقعیت های نا به جا به افراط بالا و  پایین می پرند یا می دوند.

تکانش گری :

1-اغلب قبل از تمام شدن پرسش پاسخ می دهند.

2-اغلب منتظر نوبت ماندن برایشان دشوار است.

3-اغلب مزاحم کار دیگران می شوند(قطع حرف یا بازی دیگران)

 

تشخیص بیش فعالی

 [ویرایش]

---

1- سن شروع : اغلب قبل از هفت سالگی

2- فراوانی : حداقل شش نشانه

3- شدت : تداوم شش ماهه در علائم

4- فراگیری : دو محیط یا بیشتر

فنون ارزیابی بیش فعالی:

1-مصاحبه و تاریخچه

همسالان ( عملکرد کودک در بازی و فعالیتها و دوستی)

معلم ( عملکرد کودک در مدرسه – روش های تدریس)

خود کودک ( عملکرد او در تعاملات و شیوه های تصمیم گیری)

والدین ( عملکرد کودک در منزل – روش های تربیتی)

2- مشاهده

مشاهده رفتار کودک با توجه به اصول و فنون(رجوع شود به کتاب اصول و فنون مشاوره دکتر شفیع آبادی)

3- آزمون ها و مقیاس های استاندارد

TRFچک لیست رفتار کودک: توسط معلم

CBCLتوسط والدین

YSR  توسط خودش

WATS_WISCآزمون های عصب شناختی

 

درمان بیش فعالی

 [ویرایش]

---

دارو درمانی – درمان شناختی رفتاری – بازی درمانی

دارو درمانی :

داروها :

 محرک مناسب برای افزایش تمرکز و توجه (دکستروآمفتامین – ریتالین و.....)

نحوه مصرف :

خطی : شایع ترین پاسخ که افزایش دارو باعث افزایش بهبودی است.

آستانه ای : با داروی کم بهبودی ندارد و ناگهان با افزایش دارو جهشی در پاسخ روی می دهد.

درجه دو : ابتدا افزایش بهبودی با افزایش داروست اما بعد با افزایش دارو بهبودی کم می شود.

زمان _ کنش : آگاهی از رفتار آماج کافی نیست زیرا اثر دارو نوسان دارد و باید اثر دارو در چند زمان از روزهای مختلف اندازه گیری شود.

مشکلات :

1-جسمی: اثر بر غدد سمپاتیک و بی اشتهایی یا پر اشتهایی – بد خوابی – کاهش یا افزایش قد و وزن

2- هیجانی : محدود کردن بروز هیجانات کودک که در بلند مدت برایش مفید نیست و باعث خلق غمگین یا روان پریشی می شود.

راهکارهای بالینی :

کنترل دوز و زمان مصرف ( در موارد اشتها و تغییر وزن مصرف دارو بعد یا قبل از غذا و در مورد بی خوابی مصرف با فاصله زیاد از زمان خواب) – کنترل فشار خون و ضربان قلب – گاهی تغییر داروی محرک و گاهی قطع دارو که البته تمام راهکارها حتما با مشورت پزشک معالج انجام شود.

موارد عدم مصرف :

اختلال های تیک و روان پریشی – بد کاری قلب و کبد – وجود همزمان مشکلات روانپزشکی مثل افسردگی و وسواس

درمان شناختی – رفتاری :

مهارت افزایش مدت توجه : ابتدا یک تکلیف کوتاه و به مرور زمان تکالیف متععد و طولانی . ابتدا محیط آرام با محرکات کم و به مرور زمان افزودن محرکهای جدید

مهارت خود کنترلی

مهارت تعدیل حرکات

مهارت کنترل خشم: ترک موقعیت – تقاضای کمک – تخلیه خشم با فعالیت بدنی مناسب مثل مشت زنی به کیسه شن

مهارت حل مساله

برنامه های درسی : دروس متنوع اما در زمان های کوتاه

تکنیک ها : تقویت مثبت و منفی – تنبیه – محروم سازی – خاموشی –

اولین اصل : دوست داشتن بی قید و شرط کودک و حوصله و چشم پوشی در برابر رفتارهای او

اصلاح محیط و تامین فرصت : تعداد محرکات کم در محیطی آرام و حذف محرک عامل حواسپرتی

مهارت کنترل خشم : فنون آرمیدگی

بازی در مانی :

نقاشی : از کودک بخواهید بنشیند و یک نقاشی بکشد و اگر خواست کار را نیمه رها کند از او بخواهید قصه آن را بگوید البته با روشی که کلافه نشود. این کار هم در جهت افزایش توجه اوست و هم ابزاری برای سنجش او با تفسیر نقاشی اش.

نمایش عروسکی : به منظور تمرین مهارت های اجتماعی مثل قطع نکردن حرف دیگران و نیز به منظور شناسایی احساسات و هیجانات کودک نسبت به مسائل و افراد اطرافش

بازی های برد و باخت : برای تمرین مهارتهای انضباطی مثل رعایت نوبت و نیز احترام به قوانین بازی و نیز افزایش تحمل در برابر ناکامی

بازی ساعت و ضربه : با هدف افزایش فراخنای توجه کودک دادن امتیاز درمقابل نگاه کردن به نقطه ای خاص به مدت زمان خاص .

برچسب‌ها: اختلال نقص توجه – بیش فعالی

نوشته شده توسط دکتر محمدرضا شمس انصاریShamsansari در 17:51 |  لینک ثابت   • نظر بدهید

پنجشنبه بیست و یکم شهریور 1392

بیش فعالی کودک و غذا

درمان بیش فعالی کودک با غذا

با توجه به تحقیقات انجام شده می توان گفت برای کاهش شیطنت کودکان بیش فعال(ADHD) که خیلی پُر جنب و جوش هستند، و به اصطلاح خیلی شلوغ می کنند، مصرف مواد مغذی زیر مفید است:

- اسیدهای چرب ضروری:

تحقیقات بسیاری نشان داده اند که غلظت اسیدهای چرب "امگا-3" و "امگا-6" در این افراد به مقدار زیادی پایین تر است و این کودکان، علائم کمبود اسیدهای چرب ضروری مانند تشنگی زیاد را نشان می دهند.

کنجد، تخمه ی کدو تنبل و تخمه ی آفتابگردان منابع خوبی از اسیدهای چرب امگا-6 و ماهی آزاد و ساردین، از منابع خوب اسیدهای چرب امگا-3 می باشند.

- ویتامین B6:

ویتامین B6 یک کوفاکتور ضروری برای اغلب مسیرهای متابولیکی اسیدهای آمینه، شامل مسیرهای دکربوکسیلاسیون برای دوپامین، آدرنالین، وسروتونین می باشد. از این طریق، ویتامین های گروه B سبب بهبود رفتار در برخی کودکان مبتلا به ADHD شده است. در برخی کودکان بیش فعال، سطح سروتونین خون پایین است، در نتیجه دوز بالای ویتامین B6 با افزایش میزان سروتونین خون سبب بهبود علائم می شود.

- آهن:

کمبود آهن، دقت و توجه را به میزان قابل توجهی کاهش داده و به مکمل یاری پاسخ مثبت می دهد. برخی مطالعات نشان داد که با مکمل یاری آهن، 30 درصد بهبود در این کودکان مشاهده شده است.

- منیزیم:

برخی بررسی ها نشان داده اند که کمبود منیزیم اغلب در ADHD دیده می شود و با دریافت منیزیم، بیش فعالی به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد.

- روی:

چندین مطالعه نشان داده است که این ماده ی معدنی در سرم افراد مبتلا به بیش فعالی کم است که می تواند ناشی از کاهش دریافت یا جذب آن باشد. بر طبق دیگر مطالعات دریافت روی از طریق تغذیه ممکن است در پاسخ این کودکان به دکستروآمفتامین موثر باشد. 

برخی داروهای گیاهی، به دلیل خواص آرام بخش و ضد اضطراب در درمان این کودکان بسیار رایج است، زیرا کودکان بیش فعال،مکررا دچار مشکلات خواب می شوند.از جمله رایج ترین این گیاهان آرام بخش می توان به سنبل الطیب و گل ساعتی اشاره نمود.

غذاهایی که باید از خوردن آن ها اجتناب نمود عبارت اند از:

- شکر و غذاهای حاوی آن مانند: بیسکویت، کیک، شیرینی، شکلات و نوشابه های شیرین.

اگرچه اغلب شکر به عنوان علتی برای بیش فعالی ذکر می شود،اما مطالعات کنترل شده، تاثیرات منفی آن را بر روی رفتار اثبات ننموده اند. گرچه شواهد اندکی موید تاثیر شکر بر روی رفتار است، اما باید فواید کاهش مصرف شکر را مد نظر داشت.

غلات صبحانه، نان جو، برنج، ماکارونی و سیب زمینی از مواد غذایی نشاسته ای هستند که عوارض جانبی ندارند.

- بادام، سیب، زردآلو، کشمش، هلو، آلو، پرتقال، توت، گوجه فرنگی و خیار (حاوی سالیسیلات های طبیعی).

- رنگ ها مانند تارترازین (نوعی رنگ غذایی به رنگ نارنجی) که در غذاهای آماده بسته بندی شده، آدامس، شکلات، آب لیمو، سس ها، کمپوت ها، کنسرو نخودفرنگی، نوشابه های گازدار وجود دارد.

- اسید بنزوئیک (نوعی نگهدارنده مواد غذایی)، در مرباها،پوره میوه ها، آب میوه ها، ترشی ها و سس های سالاد استفاده می شود.

- نوشابه های گازدار که به دلیل محتوای بالای فسفر آن ها و برهم زدن تعادل کلسیم و فسفر بدن می توانند منجر به بیش فعالی شوند.

- قهوه، چای، کولا و سایر نوشیدنی های حاوی کافئین می توانند علائم بیماری را تشدید نمایند.

نکات مهم: 

تجمع فلزات سمی همانند سرب، آرسنیک، آلومینیوم، جیوه، یا کادمیوم نیز می تواند سبب مشکلاتی در یادگیری و رفتار کودکان شود. سرب می تواند سبب تخریب ادراک و رفتار کودکان شود. بر اساس تحقیقات، اصلاح سطح سرب بدن ( از طریق مواد شلاته کننده مانند ویتامین)، در کودکان بیش فعالی که میزان سرب بالاتری داشتند، موجب بهبود رفتار قابل ملاحظه ای گردید.

مصرف مکرر آنتی بیوتیک ها ( به ویژه برای عفونت های گوش) در دوران کودکی می تواند سبب عدم تعادل باکتری های مفید در کودکان و در نتیجه علائم جسمانی و تغییرات رفتاری در آن ها شود. مصرف پروبیوتیک مناسب به همراه یک رژیم کم شکر و بدون کربوهیدرات های تصفیه شده می تواند در برقراری مجدد این تعادل موثر باشد.

احتمال خطر کمبودهای حاشیه ای برخی ریز مغذی ها در کودکان مبتلا به ADHD، به دلیل عادات غذایی نامعقول و کاهش اشتهای ناشی از درمان با داروهای محرک بیشتر است.

اختلال نقص توجه و بیش فعالی

اختلال نقص توجه و بیش فعالی

بیش فعالی (ADHD) چیست؟

بیش فعالی عارضه ای است که موجب ناتوانی فرد در تمرکز  و توجه به کار و مسائل روزانه فرد می شود.   افراد مبتلا به بیش فعالی معمولا بی قرار بوده و براحتی دچار پرتی حواس و توجه به موضوعات و مسائل دیگر می شوند.

علائم

1. بی توجهی

اصلی ترین حالت بیش فعالی، بی توجهی کودک و یا بزرگسال به موضوعاتی است که باید به آن توجه داشته باشد.   فرد مبتلا (کودک بعنوان مثال) ممکن است مشکل در گوش دادن به معلم داشته باشد و یا نتواند مطلب را بدرستی و راحتی دنبال  کند.   اتمام کارها نیز یکی دیگر از موارد ناتوانی فرد بوده و گم کردن و نیافتن لوازم شخصی نیز از موارد شایع این بیماری می باشد.   بیش فعالان افرادی بسیاررویا پرداز بوده و مبادرت به انجام اشتباهات خیلی سطحی می کنند.   کودکان مبتلا به بیش فعالی از انجام کارهایی که نیازمند توجه مداوم داشته باشد طفره رفته و خیلی سریع بی حوصله و کلافه می شوند.

1. بی قراری

حالت دوم بیش فعالی بی قراری و جنب و جوش زیاد است.   کودک مبتلا به این حالت از بیش فعالی قادر به آرام نشستن در یک نقطه نیست و ممکن است بطور مداوم در حالت حرکت و بالا رفتن از میز و صندلی و غیره باشد.   هنگامی که مجبور به نشستن باشند کودک بیش فعال دائما بخود پیچیده، کلافه، و در حال جابجا شدن از این پا به پای دیگر است.   نوع دیگری از ابتلا به این حالت در کودک حرّافی زیاد کودک و ناتوانی در آرام و آهسته بازی کردن است.

1. ویری بودن (Viri)

سومین حالت بیش فعالی ویری بودن اغراق آمیز فرد مبتلاست.    ویری بودن یعنی انجام کاری که بطور آنی به ذهن فرد خطور کرده و بدرستی در مورد انجام و عواقب آن فکر نشده است.   بیش فعالان بطور اغراق آمیزی ویری بوده و به محض اینکه به کاری فکر کنند، تا انجام آن آرامش نداشته و قادر به مبادرت به هیچ کار دیگری نیستند.    بیش فعالان قادر به تحمل صف و نوبت نیستند و از اینکه حرف دیگران را قطع کرده و خودشان صحبت کنند خجالت نکشیده و ناراحت نمی شوند.   بدون فکر پاسخ دادن نیز یکی دیگر از علائم شایع بیش فعالی است.   فرد مبتلا به بیش فعالی فردی واکنشی است که بدون فکر عمل کرده و سپس در جبران و یا ادامه کار مستأصل و ناتوان می شود.
شایان توجه است که مبتلایان به بیش فعالی به یک یا ترکیبی از این حالتها دچار می باشند.   در ضمن دروغگویی ، لاپوشونی، دوباره کاری، راحت طلبی و خود خواهی هم از خصوصیات این کودکان می باشد.

آثار بیش فعالی در زندگی

عارضه بیش فعالی باعث اختلال در رشد اجتماعی و آکادمیک کودکان شده و تا آخر عمر گریبانگیر آنها می شود.   کودک مبتلا بدلیل ناتوانی در توجه، دچار افت تحصیلی و عقب ماندگی (رفتاری و اجتماعی)از دیگر کودکان هم سطح خود می شود.   ویری بودن و ناتوانی در تحمل که منجر به رعایت نکردن نوبت و قطع صحبت و حقوق دیگران می شود باعث طرد شدن کودک از جمع و ناتوانی در ایجاد و نگهداری دوستی ها می گردد.   مجموع این ناتوانی های و شکست ها باعث تضعیف اعتماد به نفس کودک شده و بروز رفتار های پر ریسک و پر خطر در کودک را افزایش می دهد.   همچنین تداوم اعتماد به نفس پایین و انزوای اجتماعی-  تحصیلی می تواند منجر به بیماری های افسردگی و انواع اختلالات اضطرابی شود.
دلایل بیش فعالی
کودکان بیش فعال از فعالیت کمتری در نقاطی از مغز که مسئولیت توجه را بر عهده دارند بهره می برند.   به عبارت دیگر مغز کودکان بیش فعال نسبت به کودکان عادی از نظر توجه عقب مانده تر است.   همچنین آن قسمت از مغز بیش فعالان که مسئولیت انتقال داده های عصبی را بر عهده دارد ساختار شیمیایی نامتعادلی دارد.   دلیل این عقب ماندگی ها و بهم ریختگی شیمیایی دقیقا مشخص نشده اما نقش ژنها بدلیل ارثی بودن بیش فعالی در خانواده بنظر غیر قابل انکار است.
 
تشخیص بیش فعالی

برای تشخیص بیش فعالی تست های آزمایشگاهی وجود ندارد.   در عوض پزشک با تکیه بر شرح رفتار هایی که والدین کودک ارائه میکنند و مشکلاتی که از مدرسه گزارش می شود اقدام به تشخیص وجود بیماری می کند.   بطور معمول ترکیبی از بی توجهی، ویری بودن، و فعالیت های پر انرژی که حد اقل برای شش ماه موجب اشکالاتی اساسی در رفتار کودک شده باشد  دال بر وجود اختلال می باشد.   شروع بیماری بیش فعالی باید هرگز بعد از سن هفت سالگی نبوده و مشکلات رفتاری می باید نا متناسب با سن کودک باشد.
 
انواع بیش فعالی

سه فرم از اختلال بیش فعالی وجود دارد.   نوع اول ترکیبی بوده که شایع ترین نوع می باشد و به کودکانی اطلاق می شود که ترکیبی از هر سه حالت ذکر شده از بیش فعالی را بروز می دهند.   نوع دوم تکانشی (ویری)-  بیش فعال می باشد که در این حالت کودک بی قرار و بی تحمل بوده و قادر به کنترل تکانه ها و ویر های شکل گرفته در فکر خود نیست.   نوع سوم بی توجهی است که در این نوع ,کودک بی قراری نداشته و باعث اختلال در کلاس درس یا ریتم عادی خانه نمی شود,  در عوض این نوع کودک قادر به نگه داشتن تمرکز خود بر روی تکالیف درسی  و یا اجرای قوانین روتین خانه و خانواده نیست.
 
 
درمان دارویی بیش فعالی

داروهای محرک عمدتا برای کمک به کودکان بیش فعال استفاده می شود که در 70 الی 80 درصد اوقات موثر می باشند.   استفاده از دارو های غیر محرک نیز برای کنترل دیگر حالات اختلال استفاده می شود.   عوارض داروهای محرک متاسفانه زیاد بوده و گاها عواقب ناخواسته جبران ناپذیری دارند.
 
روان درمانی و مشاوره در بیش فعالی

روان درمانی به کودک بیش فعال کمک می کند که قادر به کنترل کلافگی خود شده و اعتماد به نفس از دست رفته خود را بازسازی نماید.    همچنین مشاوره به والدین کودک راه کارهایی برای مدیریت بهتر و موثر تر کودک می دهد.   نوع خاصی از مشاوره که ساختن مهارت های اجتماعی نام دارد به کودک بیش فعال کمک می کند که با رعایت نوبت و تقسیم منابع ,قادر به دوست یابی و ایجاد دوستی های پایدار شده و بدین ترتیب بسیاری از رفتار های عادی را اجرا و از همنوعان خود می آموزد.   روان درمانی همراه با دارو درمانی موثرترین روش درمان اختلال بیش فعالی می باشد و بیشتر از دارو درمانی و یا روان درمانی به  تنهایی پاسخگو بوده است.
 
آموزش ویژه برای بیش فعالان

کودکان بیش فعال معمولا قادر به استفاده از مدارس عادی هستند به نحوی که نیازی به برنامه های ویژه ندارند.    اما بعضی از بچه های بیش فعال که از اختلالات رفتاری و یا ناتوانی در یادگیری رنج می برند در مدارس عادی قادر به تحصیل نبوده و احتیاج به مربیان ویژه برای ادامه تحصیل دارند.
 
اهمیت روال (روتین های) رفتاری

کودک بیش فعال قادر به یادآوری روال های عادی زندگی و کاری –تحصیلی خود نیست.   طبیعتا این ناتوانی در رعایت و انجام روال ها موجب سرزنش و عقب افتادگی کودک از زندگی و تحصیل روزمره خود می گردد.   ایجاد روال ها بصورت برنامه های نوشته شده و نصب شده در اتاق و جلوی دید کودک و رعایت کامل این روال ها توسط والدین جبران این ناتوانی کودک در یادآوری و دنبال کردن برنامه عادی زندگی وی را کرده و درمانی بسیار مهم و سودمند تلقی می شود.   این روال ها شامل زمان مشخص بیدار شدن از خواب، خوردن، بازی کردن، تکالیف مدرسه، فعالیت های مشترک خانه، بازی، و زمان خواب می باشد.
 
رژیم غذایی بیش فعالی

مهمترین فاکتور مورد نظر در تغذیه بیش فعالان در دسترس بودن حداقل 6 وعده غذایی است.   بیش فعالان و یا در واقع مبتلایان به اختلال بیش فعالی این گرایش منفی به سوء تغذیه را داشته و باید مراقب رشد صحیح فیزیکی آنها بود.   غذای خاصی وجود ندارد که مبتلایان به اختلال بیش فعالی قادر به مصرف آن نباشند و غذایی نیز نیست که در درمان بیش فعالی بطرز چشمگیری موثر باشد. اما استفاده از پروتین ها و کربو هیدراتهای سنگین مثل نانهاو ماکارانی های سبوس دار در تمرکز بیشتر آنها موثر گزارش شده است.
 
نقش تلویزیون در بیش فعالی

آکادمی متخصصین کودک در ایالات متحده آمریکا تماشای تلویزیون برای کودکان زیر دو سال را توصیه نمی کند.   برای کودکان بالای دو سال استفاده از تلویزیون بیشتر از دو ساعت در روز توصیه نمی شود.   در عوض استفاده از بازی های فکری، پازل ها، و خواندن بشدت مورد توصیه والدین است.
 
پیشگیری از بیش فعالی

از آنجا که بیماری بیش فعالی زمینه ژنتیک داشته راه پیش گیری بخصوصی موجود نمی باشد ,ولی در زنانی که در دوران حاملگی مبادرت به کشیدن سیگار,استعمال دخانیات ومصرف الکل داشته اند ,بروز این بیماری در کودکانشان بیشتر بوده است.   بنابراین رفتار های صحیح تغذیه ای و سلامت در دوران حاملگی شدیدا"مد نظر در پیشگیری ممکن ,از بروز این اختلال در کودکان است. بیش فعالی (ADHD) چیست؟

برچسب‌ها: نقص توجه, بیش فعالی, کم تمرکزی

نوشته شده توسط دکتر محمدرضا شمس انصاریShamsansari در 18:29 |  لینک ثابت   • نظر بدهید

پنجشنبه بیست و یکم شهریور 1392

اختلال کمبود توجه و بیش فعالی

یش فعالی شایع ترین اختلال روانپزشکی کودکان و نوجوانان بوده که امروزه بسیاری از والدین را درگیر کرده است.

کودکانی که دچار بیش فعالی از نوع پرتحرکی هستند بچه هایی بیقرار و ناآرام هستند که هیچگاه در یک جا به شکل ثابت نمی نشینند و دائم در حال راه رفتن هستند که این مشکلات در مدرسه نمود بیشتری پیدا می کند چرا که با رفتارهای خود موجب برهم زدن نظم کلاس شده و یا اگر بتوانند خود را کنترل کنند دائما بر روی صندلی خود در حال تحرک هستند و اصطلاحی که معمولا در مورد این گروه از بچه ها به کار می برند این است که گویا موتوری به پای این کودکان وصل شده که از ابتدای روز تا اواخر شب دائم روشن بوده و خاموشی ندارد.این کودکان از انجام رفتارهای پرخطر لذت می برند و پرحرفی مشخصه دیگر این گروه از کودکان بیش فعال است.

علائم کودکان بیش فعال از نوع کم توجه کودکانی هستند که دائما در حال رویا پردازی بوده و این موجب عدم تمرکز در این کودکان می شود که این مشکل هم در مدرسه بیشتر خود را نشان می دهد.

این کودکان علاقه ای به انجام تکالیفی که نیاز به دقت زیادی دارد، نداشته و برای درس خواندن مشکل دارند به عنوان مثال زمانی که در کلاس درس معلم در حال دیکته به بچه ها است کودک بیش فعال در اکثر مواقع ممکن است به دلیل عدم تمرکز و توجه کلماتی را که نوشتن آن را هم بلد است جا بیندازد در حالی که در منزل زمانی که مادر وی به او متنی را دیکته می کند به دلیل توجه مادر بر روی وی و اینکه کودک تنها است و کسی در اطراف وی نیست به خوبی دیکته را نوشته و نمره خوبی هم کسب می کند.

این کودکان در نوشتن تکالیف در منزل مشکل دارند و با گوشزدهای مکرر والدین و با تاخیر زیاد تکالیف خود را انجام می دهند.مشخصه دیگر کودکان بیش فعال نوع کم توجه، فراموشکاری آنان است به طوری که ممکن است دائما وسایل خود را در مکانی گم کرده و یا جا بگذارند همچنین این کودکان در برنامه ریزی برای کارهای خود مشکل دارند به عنوان مثال اگر قرار باشد سه تا کار را در روز انجام دهد نمی داند اول کدام یک را در اولویت قرار دهد و نمی تواند از پس آن برآید و معمولا والدین وی برایش برنامه ریزی می کنند و همیشه باید کسی وی را در برنامه ریزی برای کارهایش کمک کند.

نوع دیگر بیش فعالی، رفتارهای تکانه ای کودک است و مشخصه بارز کودکان بیش فعال با رفتارهای تکانه‌ای این است که صبر و تحمل کمی دارند و میان صحبت های دیگران می پرند و نمی توانند صبر کنند که صحبت های طرف مقابل تمام شود و یا حوصله ایستادن داخل صف در حیاط مدرسه ندارند.

ممکن است که کودکان بیش فعال تمام معیارها و علائم ذکر شده را نداشته باشند اما این کودکان بایستی حداقل معیارها را داشته باشند و چنین نیست که هر کودکی که شیطنت دارد را جزء کودکان بیش فعال به حساب آوریم بلکه باید در نظر داشت که بیش فعالی باعث می شود عملکرد کودک افت واضحی پیدا می کند و یا در ارتباط با دوستان ناموفق باشد و با تشخیص روانپزشک کودک است که مشخص می شود کودکی طبیعت پرتحرکی دارد و یا دچار بیش فعالی است.

بیش فعالی معمولا در پسران شیوع بیشتری دارد اما اتفاق نظری در این مورد وجود ندارد چرا که گفته می شود میزان ارجاع کودکان بیش فعال پسر بیشتر است و به همین دلیل گمان می شود بیش فعالی در پسران شیوع بیشتری دارد.

** علل بروز بیش فعالی کودکان

بیش فعالی در بیشتر موارد علت واضحی ندارد اما نکته مهم در این میان ژنتیک و عوامل بیولوژیک است که نقش مهمی در بروز این اختلالات در کودک دارد.

نقش تغذیه در بروز بیش فعالی و یا بهبود آن مسئله ای است که هنوز ثابت نشده است و در برخی مطالعات گفته شده مصرف اسیدهای چرب و برخی ویتامین ها موجب بهبود بیش فعالی می شود اما مطالعات فعلی هنوز آن را اثبات نکرده است و می توان در کنار مصرف داروها برای درمان بیش فعالی از مصرف اسیدهای چرب و امگا3 نیز استفاده کرد و ضرری هم برای کودک ندارد اما نمی توان صرفا از آن برای درمان بیش فعالی کودک استفاده کرد.

درمان های دارویی و به کارگیری روش های شناخت درمانی و آموزش فرزند پروری به والدین از جمله روش های درمان بیش فعالی کودک و نوجوان است.